Vogels in de tuin - nestkasten
Met één of meerdere nestkasten in uw tuin wordt de kans dat vogels zich in uw tuin zullen nestelen een stuk groter. Bovendien kunt u uw fantasie bijna de vrije loop laten bij het ontwerpen of aanpassen van een nestkast zodat de tuin ook nog eens een leukere aanblik kan krijgen.
Nestkastmateriaal
Voor een goed en leuk vogelhuis kunnen vele materialen voldoen. Als in uw schuur/garage zoals bij zovelen bijna ongemerkt allerlei afgedankte gebruiksvoorwerpen zich opstapelen hoeft u misschien niet eens naar de winkel. Een paar plankjes, een bloempot, een oude laars, een stuk boomstam of een bosje wilgentenen; met een beetje creativiteit is van bijna alles wel een nestkast te maken. Zorg er wel voor dat het materiaal niet op de één of andere manier afschrikwekkend is, door bijvoorbeeld felle kleuren of een sterke geur (lucht de laars voor gebruik), of zelfs schadelijk. Verder moet het materiaal (in ieder geval het materiaal dat voor het dak wordt gebruikt) geen water doorlaten.
Nestkastontwerp
Met het ontwerp bepaalt u niet alleen of het vogelhuisje er leuk uitziet, u bepaalt ook in belangrijke mate welke vogels er gebruik van kunnen maken. Het lijkt me overbodig maar om teleurstellingen te voorkomen (voor u en de vogel) vermeld ik toch maar even dat een grotere vogel een grotere nestkast nodig heeft. Voor mezen en mussen is een nestkast met de afmetingen 20x15x15 centimeter voldoende, voor winterkoninkjes 15x10x10 centimeter (hxbxl). Het vlieggat wordt op ongeveer tweederde a drievierde van de hoogte gemaakt. Voor een pimpelmees is een gat van 28 millimeter voldoende, voor koolmezen voldoet een gat van 32 millimeter. Sommige vogels zijn liefhebbers van de bouwstijl waarbij de nestkast een min of meer open (rechthoekige) voorzijde heeft. Onder deze vogels bevinden zich lijsters, kwikstaarten, het winterkoninkje en het roodborstje. Zwaluwen zoals de huiszwaluw en de boerenzwaluw bouwen hun nest tegen de onderzijde van een overkapping. Een 'nestkast' voor deze vogels kunt u dan ook beter aan de onderzijde open houden. Huismussen zijn gewend in groepsverband te nestelen. Om aan hun wensen tegemoet te komen kunt u overwegen een groepsnestkast te bouwen. De nestkasten voor sommige uilen zien eruit als langwerpige, rechthoekige kasten die onder een enigszins overhangende tak wordt gehangen. Eendenverblijven staan op palen in het water waarbij een loopplank toegang biedt. Merels maken hun nest over het algemeen liever op een plank die vanuit alle zijden bereikbaar is. Zorg er bij een nestkast voor dat er geen water in kan blijven staan. Maak het dak daarom wat groter dan het nestkastje zelf, maak enkele drainagegaatjes in de bodem en klem de bodemplaat tussen de zijwanden in plaats van deze eronder te bevestigen. Door onder andere duiven wordt een zitstokje voor de ingang gewaardeerd maar zitstokjes kunnen ook het risico op berovingen door bijvoorbeeld een eekhoorn vergroten.
Nestkastlocatie
De locatie van een nestkast is erg belangrijk voor het succes. Elke soort vogel heeft zijn eigen wensen. Winterkoninkjes verblijven graag laag bij de grond maar beschut door dichte begroeiing, terwijl spechten liever hoog in de boom bivakkeren. Over het algemeen doet u er goed aan een nestkast op een tegen zon en wind beschutte plaats te bevestigen. Verder moeten nestkastjes minimaal op een hoogte hangen waar onder andere een kat niet bij kan. Voor vogels met een minder goed drijfvermogen is het verder aan te bevelen geen nestkasten boven een vijver te hangen om de kans op verdrinking van jonge vogels te verkleinen.
Nestkastonderhoud
Om nestkasten vrij te houden van parasieten en daarmee aantrekkelijker voor vogels, is het aan te bevelen oud nestmateriaal aan het einde van de zomer te verwijderen. Hiervoor in de plaats kunt u er eventueel nieuw nestmateriaal in leggen. Aan het einde van de winter kunt u de nestkast nogmaals inspecteren.